de echte herenhaarverzorger van haar en ziel

Zorgen voor haren en ziel

Uit: de Telegraaf, 1 maart 2008
Op het scherp van de snede - prof. dr. B. Smalhout

Hij is al tientallen jaren het warm kloppende Italiaanse hart van middeleeuws Amsterdam: Pasquale Capone, de barbier in de Begijnensteeg numero 10. Maak niet de fout hem ’kapper’ te noemen. ’Alleen bomen worden gekapt’, sneert hij in een fantastische mix van Nederlands en Italiaans. Hij is echter nog een echte klassieke ambachtsman. Een verzorger van haren en ziel, zoals hij zegt.

Klappen
Maestro Armido was een strenge leraar. Als hij bezig was met scheren, wassen of knippen, moest Pasquale naast hem staan als een verpleegkundige in een operatiekamer. Op bevel moest hij dan de juiste instrumenten aangeven: "Schaar!… Kam!…. Mes!…" En o wee als het niet de juiste schaar of het juiste mes was. Na drie fouten vielen er klappen. Maar de dorpsjongen leerde er wel het vak tot in details. En ook hoe je moest omgaan met de meest moeilijke klanten. Op z’n tweeëntwintigste jaar werd hij landskampioen haarverzorging in Italië.

Toen werd hij verliefd op een Hollands meisje. En omdat hij het boek ’Olanda’ van Edmondo de Amicis (uit 1876!) had gelezen, volgde hij zijn vriendin naar Nederland. Met die vriendin liep de relatie ten slotte stuk. Pasquale was als Italiaan roomskatholiek en de Hollandse was protestant. En dat was in de jaren vijftig nog een moeilijke combinatie. Maar zijn liefde voor Amsterdam nam steeds meer toe. Zo betrok hij in 1964 het kleine pand in de Begijnensteeg in het centrum van Amsterdam. In die kleine ruimte beoefent Pasquale zijn vak als een klassieke ambachtsman en als artiest. Maar daarnaast is hij een bevlogen filosoof en socioloog. De stad, de jeugd en de maatschappij gaan hem zeer aan het hart en dat draagt hij ook uit. Tijdens de scheerbeurt en het haar verzorgen geeft hij college over alles wat hem beroert. Hij is dan een combinatie van barbier, sociaal werker, humanist, socioloog, psycholoog en gastheer.

Wijsheden
De kleine ramen hangen vol met brieven, posters, oproepen, leuzen en wijsheden. Er hangen knipsels uit tientallen kranten, ook buitenlandse: ’Kleine Stadt mit Grossem Herz’…, ’Un figaro di qualita’…, ’The barbershop as a meetingplace’… Er staat een grote paraplu volgeplakt met leuzen zoals: ’Ambacht is werk’, ’Minder ideologieën, maar meer idealen’ en ’Stop de euthanasie van de ambachten’. Daar gaat hij mee naar het Binnenhof.

In de stoel zit een klant. Voor haar wassen en verzorging. Hij komt er al tientallen jaren. Die behandeling duurt een uur, inclusief het college over onze samenleving. En dat in een ononderbroken stroom Italiaans/Nederlands dat doet denken aan een opera van Verdi. Pasquale kan hoogstens zes klanten per dag verzorgen, maar dat is dan ook een belevenis. En vermoedelijk heeft zijn dagelijks streven naar verbetering van de samenleving ook effect. Want alles wat in Nederland belangrijk is, heeft op een van Pasquales coiffeursstoelen gezeten.

De kunstrijdster Joan Haanappel, tv-sterren zoals Sonja Barend en Ralph Inbar, kunstenaars zoals Leonard Bernstein, acteurs zoals Piet Römer en verder burgemeesters, ministers, staatssecretarissen, dokters en hoogleraren. In de sinterklaastijd had hij een bijzondere aanbieding: een klassieke scheerbeurt gratis indien de klant honderd euro stort in de kas van de sociale activiteiten van de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad.

De bovenbuurvrouwkomt even binnen om Pasquale te feliciteren. Hij was de vorige dag jarig geweest. Ze krijgt een glaasje thee met brood en Italiaanse kaas. Even later komen twee mannen in fel oranje pakken binnen. Het zijn de Marokkaanse vuilnismannen Mustafa en Achmed. Ook zij krijgen thee met brood en kaas en ze worden meteen betrokken bij een discussie over Marokkaanse probleemjongeren. Inmiddels is Pasquale bezig zijn buurman Jan Spapens te behandelen met een zelf uitgevonden middel dat grijs haar glans geeft. "Grijs haar moet charismatisch zijn", doceert de maestro, "en mag er niet oud uitzien."

Fles wijn
Vorig jaar was Pasquale ernstig ziek. Longkanker. Maar, zoals hij het noemt, zijn ’Artsengel dokter Koolen’ uit het AMC heeft hem gered met chemotherapie. Maar toch heeft dit de bruisende meester aan het denken gezet. De mens leeft niet eeuwig. En dat wordt beaamd door de pastoor Eugène van de Begijnhofkerk, waar Pasquale tweemaal per week naartoe gaat. De pastoor komt een fles wijn brengen.

"Als ik er niet meer ben", zegt Pasquale, "wil ik in Holland blijven. Maar niet op een begraafplaats. Ik wil hier rusten, onder het plaveisel van de steeg, net als het begijntje Cornelia Arents, dat op eigen verzoek in 1654 onder de goot naast de kerkmuur werd begraven. Haar graf ligt een paar meter verder. Dan blijf ik toch bij mijn zaak en voor eeuwig in het hart van Amsterdam." Pasquale Capone, een monument van inburgering.

navigatie