[Figaro Pasquale Capone, 7Kb]

de echte herenhaarverzorger van haar en ziel

De barbier en de kwaliteit van de ziel

"Ik ben geen haptonoom, maar een kaptonoom"

Uit: NSpirit, september 1996

[87Kb]

Voorzichtig laat de barbier zijn handen door de haren van de bezoeker glijden. "Haren", klinkt het haast liefkozend, "zijn de antennes, de spiegel van de ziel". Voor figaro Pasquale Capone, barbier/filosoof/humanist, bestaan er geen klanten, alleen vrienden. Zijn kapsalon aan de Amsterdamse Begijnensteeg is dan ook eigenlijk geen 'salon'. Eerder een ontmoetingsplaats voor vrienden, een actiecentrum, een expositieruimte waar niet alleen de kwaliteit van de haardracht maar - zeer zeker - ook die van Het Bestaan de boventoon voert. De kleurrijke figaro, verzorger van haren en zielen, kan er niet duidelijk genoeg over zijn: "Minder ideologieën, meer idealen. Daarmee kan de kwaliteit van het leven er alleen maar op vooruit gaan."

"Sssst", fluistert Pasquale. Een klant - nee, vriend - in de kappersstoel leest voor uit een kennelijk discutabele brief. Er wordt geknikt, gediscussieerd. Een glas witte wijn wordt neergezet, een stoel aangewezen. Mijn buurvrouw is een pop, volgeprikt met buttons. De naam van voormalig Amerikaans presidentskandidaat Dukakis prijkt op haar jurkje, schuin achter een 'opsteker' van het bekende café 'De Drie Fleschjes'. In vitrines pronken herinneringen, souvenirs en een bronzen buste van de meesterbarbier zelve; aan de muren hangen medailles, tekeningen en cartoons: van Peter (van Straaten) tot Anone, pseudoniem van Pasquale's goede vriend, ex-tenniscoach/illustrator/schrijver en recent tv-presentator Martin Simek. Vriendelijke karikaturen van Pasquale, de schaar geheven boven de hoofden van zijn clientèle. Teksten als: 'Wedergeboorte bij Pasquale; net zo als toen kwam er een schaar aan te pas'. De assistente van de figaro geeft een van de vrienden een massage; zelf knipt hij, praat en laat - zoals hij alleen dat kan verwoorden - 'de innerlijke elegantie van binnen naar buiten stromen'.

"Ik ben geen haptonoom, maar een kaptonoom", beklemtoont hij. "Haren worden hier verzorgd, niet botweg geknipt. Je moet het zien als een tandarts, een dokter. Die moet ook extra aandacht geven. Hij moet vragen hoe het met je gaat, hij moet de mensen vertrouwen geven, ze op hun gemak stellen. Kwaliteit? Mijn vrienden die hier komen hebben kwaliteit. Zij zijn het die mij maken." Voor een snelle coupe is men bij de figaro aan het foute adres. Behalve de haardracht wordt hier de geest verfrist en het aloude barbiershandwerk in ere gehouden. Handen worden gemanicuurd, een frisse doek ligt op het hoofd van de ontspannende vriend, en een verfrissende massage annex gesprek kan geen kwaad. De honorering? Vriendschap en - laat hij zien - zelfs een getekende eurocheque zonder ingevuld bedrag. "Dat is nou vertrouwen", straalt de barbier.

Het doet hem pijn te moeten constateren dat het oude vakmanschap op sterven na dood is. Het is de tijd, zucht hij. "De tijd waarin alles snel, nog sneller moet. De tijd van fast food, waarin je je in een uurtje een nieuw kapsel laat aanmeten bij haarknippers à la minute." Er zouden meer jonge mensen moeten worden opgeleid in Het Vak: werkloze jongeren die zo een vak zouden kunnen leren, onder de hoede van een professional.

Met vele eerlijke ambachten is het, zo gelooft Pasquale, droevig gesteld. Uit een grote stapel verschijnt een door hem geschreven pamflet, een manifest: 'Een maatschappij zonder ambachten is een maatschappij zonder ziel. Aandacht voor de ambachten. Zij bevorderen de qualiteit van het leven!' Was getekend: de (heren)kapper. Een bewogen pleidooi is het. "Als men het ambacht vergeet betekent dat sociale en culturele verwaarlozing", waarschuwt hij. En het resultaat? "Armoede in alle opzichten."

Als barbier knipt Pasquale - voor de duidelijkheid - alleen heren. Een kunst die men niet mag onderschatten. "Een herenkapper", zo vertelde hij ooit aan het vakblad KappersNieuws, "is zeer individueel bezig, terwijl de dameskapper met tien dames tegelijk bezig kan zijn." Heren en hun ziel verzorgen is dus een vak apart en mag zo nu en dan best weer eens een kwalitatief ruggensteuntje krijgen. Niet voor niks maakte Pasquale, zo'n drie jaar terug en op eigen houtje, de Amerikaanse president Bill Clinton lid van de 'Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad', een club die de barbier na aan het hart staat vanwege haar doel: de stad mooi en schoon houden. Een knipbeurt van de president in een vliegtuig haalde het internationale nieuws omdat, speciaal voor die gelegenheid, een deel van het vliegveld afgesloten werd. En daarmee bracht, aldus Pasquale, de Amerikaanse leider het vak van herenkapper weer eens extra onder de aandacht.

Al zo'n 35 jaar woont Pasquale in Nederland. In Rome werkte hij al als kapper in de filmwereld, ging voor een poosje op reis en belandde uiteindelijk, via een Nederlandse vriendin, in Amsterdam. Hij bleef en leerde zichzelf Nederlands, door onder andere de columns van Simon Carmiggelt te lezen en te vertalen.

"Amsterdammers", vindt Pasquale, "zijn prettige mensen, die wonen in een vibrerende stad." Ofwel: "Warme zielen in een koud klimaat." Het is een van de vele citaten uit de ontelbare plakboeken die uit de kappersladen te voorschijn komen. Columns waarin Pasquale als kleurrijke paradijsvogel ten tonele wordt gevoerd, verhandelingen over de door hem ingestelde 'Zilveren Bezem', een prijs voor de 'schoonste stoep van Amsterdam', brieven, verhalen, gedichten en andere Pasqualiteiten. Hij wijst op een passend gedicht van Heinz Polzer, beter bekend als 'drs. P'. Een loflied op Het Vak waarvan hij zoveel houdt, speciaal geschreven ter ere van Pasquale's zestigste verjaardag.

[71Kb]

Voor kapper/scheerder/knipper is barbier
Een thans verouderd woord. Is dat wel waar
We lezen het tenminste bij Van Dale
En die bestaat al meer dan honderd jaar

Verouderd.... ik geloof daarvan geen zier!
Als plichtsgetrouwe taalbeoefenaar
Gebruik ik deze term nog telkenmale
Misschien wel vijftif, zestig keer er jaar

Het heeft geschiedenis, cachet en zwier
En waar het dus bij past is zonneklaar
Niet bij een disco of een kerncentrale
Maar bij een man die zestig wordt dit jaar

Wie, vrienden, is die topfiguur? Zie hier-
Ik stel u voor aan Figaro Pasquale
En heden vieren wij zijn jubeljaar


navigatie